Week van de Mentale Gezondheid

SchuldenlabNL heeft op maandag 22 mei actief deelgenomen aan de Week van de Mentale Gezondheid, een belangrijke week die begon met het congres "Mentale Gezondheid: van ons allemaal” georganiseerd door het Ministerie van VWS. Hiermee geeft SchuldenlabNL vervolg op de “Verkenning GGZ en Schulden” die in 2021 is uitgevoerd door Society Impact en de Rebelgroup in 2021 in opdracht van onze partnerorganisatie Schuldenlab070. Uit deze verkenning werd een sterke correlatie tussen mentale en financiële problemen zichtbaar.

Het algemene verhaal dat tijdens het plenaire deel van het programma naar voren kwam was dat we mentale problemen moeten beschouwen als een maatschappelijk probleem waarin de overheid een faciliterende rol te vervullen heeft. In de paneldiscussie werd onder andere gesproken over het doorbreken van het taboe rond mentale gezondheid. In Utrecht wordt er bijvoorbeeld een ‘faal festival’ georganiseerd, waarbij het oké is om te falen. 

Een vertegenwoordiger van Joiners gaf aan dat mensen een sociaal netwerk nodig hebben om actief deel te kunnen nemen. Met Joiners werken ze momenteel in 80 gemeenten aan het opbouwen van zulke netwerken, maar er is behoefte aan nog meer aanmeldingen en uitbreiding. Ook werd tijdens het plenaire gedeelte van het congres het belang van beweging voor mentale gezondheid benadrukt.

Een ervaringsdeskundige, die deel uitmaakte van een jongerenpanel van het Ministerie van VWS, over mentale gezondheid, benadrukte dat de uitkomsten van het jongerenpanel zijn opgenomen in het beleid van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Er werd benadrukt dat het doorbreken van het taboe rond mentale gezondheid een gezamenlijke inspanning vereist, en dat er al veel partijen zijn die goed werk verrichten op het gebied van mentale veerkracht. Er werden ook concrete maatregelen genoemd, zoals groene openbare ontmoetingsruimtes waar mensen gesprekken kunnen voeren.

In de daaropvolgende werksessie georganiseerd door SchuldenlabNL stond de dialoog centraal, waarbij ervaringsdeskundigen hun verhalen over stress, schulden en mentale problemen deelden.

Correlatie psychische problematiek en schulden
Uit de “Verkenning Schulden en GGZ” kwam het volgende naar voren:

Mensen met psychische problemen hebben relatief vaak schulden:

• • Mensen die in de regeling wanbetalers terecht komen hebben in de periode daarvoor relatief hogere GGZ uitgavendan mensen die niet in de regeling terecht komen (CPB, 2021).
  • Het grootste deel van professionals uit GGZ instellingen gaf aan dat 25-50% of 50-75% van hun cliënten schuldenheeft (Federatie Opvang, 2019)

En mensen met schulden hebben relatief vaak psychische problemen.

• • GGZ uitgaven stijgen nadat mensen in de regeling wanbetalers komen gemiddeld met zo’n 30% (CPB, 2021).
  • 45% van de klanten schuldhulpverlening heeft mentale gezondheidsklachten, bijna 10% had in het jaar voor intake contact met de GGZ (Hogeschool Utrecht, Regioplan, 2011).

Werksessie SchuldenlabNL
Tijdens de werksessie op maandag 22 mei jl. lag de nadruk op het kijken naar de persoon als geheel, het hebben van een holistische benadering en het durven overstijgen van de eigen expertise om verbindingen te leggen. Verder is besproken welke professionals als eerste signalen van mentale problemen kunnen oppikken. De huisarts werd genoemd als een belangrijke basis, maar er werd ook opgemerkt dat huisartsen vaak beperkte tijd hebben, te maken hebben met lange wachttijden en hiermee beperkte handelingsperspectief hebben. Ook is nagedacht over de kansen om sportactiviteiten in te zetten zowel in aanloop naar als in combinatie met mentale ondersteuning.

Tijdens de werksessie van maandag 22 mei hebben de aanwezige professionals de volgende punten aan SchuldenlabNL meegegeven:

• Er moet een landelijke jongerenverzekering worden gecreëerd en de schotten tussen verschillende regels moeten worden weggehaald
• De focus moet niet alleen liggen op schulden, maar ook op bestaanszekerheid.
• Er moet gekeken worden naar lokale initiatieven die jongeren helpen bij het vinden van werk, een huisarts en andere zaken.
• De hulpverlening moet beginnen bij de huisarts, als eerste loket.
• Het taboe rondom het niet kunnen rondkomen moet worden doorbroken.
• Er moet breder gekeken worden naar de mens en zijn situatie.
• Belemmeringen in de integrale aanpak moeten worden weggenomen.

De deelname van SchuldenlabNL aan de Week van de Mentale Gezondheid heeft geleid tot waardevolle inzichten en discussies over het belang van een gezamenlijke aanpak en het doorbreken van het taboe rond mentale gezondheid.